"Kapitał to ta część bogactwa, którą poświęca się, by pomnożyć swe bogactwo." – Są to słowa brytyjskiego ekonomisty Alfreda Marshall’a. Takim kapitałem może być hobby zwane numizmatyką.
,,Numizmatyka[1] (z gr. νομισματική) – nauka pomocnicza historii, zajmująca się badaniem monet, banknotów i innych znaków pieniężnych pod względem historycznym, estetycznym, a także technicznym. W ostatnich latach coraz częściej za dział numizmatyki uważana jest polityka monetarna (zwalczanie przestępczości monetarnej, polityka emisyjna, obieg pieniądza, jako wyraz świadomych działań emitenta). Słowo numizmatyka pochodzi od greckiego nomisma. Numizmatyka ma swoje początki w XIV wieku, rozwinęła się w okresie renesansu.''
Największe kolekcje Numizmatyczne ;
Największe w Polsce zbiory monet i medali znajdują się w muzeach narodowych w Warszawie i w Krakowie.
Kolekcja Monet Polskich w Muzeum Narodowym w Warszawie - Najważniejszą kolekcją w zbiorach Gabinetu jest Kolekcja Monet Polskich licząca ok. 58 000 egzemplarzy. Na jej podstawie możliwe jest prześledzenie całych dziejów monety polskiej. Powstanie Kolekcji Monet Polskich wyznacza jednocześnie początek działalności Gabinetu. W 1921 roku do Muzeum Narodowego w Warszawie trafił zbiór hrabiego Kazimierza Sobańskiego zapisany wcześniej w testamencie miastu Warszawa.
Pięć kilometrów od Jasnej Góry, w Częstochowie przy ulicy Jagiellońskiej jest największe na świecie Muzeum Monet i Medali Jana Pawła II. Jest tam ponad 5500 medali i monet poświęconych Janowi Pawłowi II. Kolekcję zgromadził Krzysztof Witkowski, prezes President Electronics Poland.
Największa kolekcja polskich numizmatów – Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego - Jedną z postaci, która w wybitny sposób zasłużyła się polskiej numizmatyce i historii był Emeryk Hutten-Czapski. Dzięki jego zbiorom możemy poznawać historię naszego kraju w bardzo ciekawy sposób. Oto kilka słów o mojej wizycie w Muzeum jego imienia w Krakowie. Znajdująca się w pałacyku, wciąż powiększana kolekcja numizmatyczna liczy dziś ponad 100 000 obiektów, z czego 2500 najcenniejszych można podziwiać na ekspozycji zajmującej prawie cały budynek.
Gabinet Numizmatyczny Staatliche Museen zu Berlin - Pół miliona eksponatów Gabinetu Numizmatycznego składa się na jedną z największych kolekcji numizmatycznych na świecie. Jej zbiory obejmują unikalne pojedyncze monety oraz wiele kompletnych serii, od numizmatów z początków mennictwa w VII wieku p.n.e. aż po monety XXI wieku. Do zbiorów wlicza się także 25 tys. medali oraz banknoty, historyczne pieczęcie i stemple.
Wybitni numizmatycy i kolekcjonerzy ;
Beyer Karol (1818 -1877 r.)
Gumowski Marian (1881-1974 r.)
Hutten-Czapski Emeryk (1828-1896 r.)
Kałkowski Tadeusz (1899-1979 r.)
Kiersnowski Ryszard (1925-2006 r.)
Stronczyński Kazimierz (1809-1896 r.)
Suchodolski Stanisław (ur. 1936)
Terlecki Władysław (1904-1967 r.)
Warto wspomnieć też, że numizmatyką pasjonowało się też wielu polskich możnowładców i królów, na przykład byli to Jan Olbracht, Zygmunt I Stary, Władysław IV, Jan III Sobieski, August II i August III. Duży zbiór monet i medali był w posiadaniu Stanisława Augusta Poniatowskiego, kolekcjonowali monety również Stanisława Lubomirski czy Franciszek Potocki.
- kolekcjonowanie i klasyfikowanie monet;
- datowanie monet: bezwzględne; analiza znaków menniczych; połączona analiza ikonograficzna, metrologiczna i epigraficzna;
- ustalanie kręgu użytkowników danych monet;
- określanie dodatkowych funkcji monet;
- wyjaśnianie i interpretacja faktów i procesów dziejowych.
Podział chronologiczny numizmatyki[3]:
- grecka;
- celtycka;
- rzymska;
- bizantyjska;
- Dalekiego Wschodu (m.in. Indie, Chiny, Japonia);
- średniowieczna (w tym arabska i perska);
- nowożytna.
Terminy szczególnie przydatne w numizmatyce średniowiecznej:
- gatunek monety – zwykle obejmuje numizmaty o tych samych, bądź podobnych cechach metrologicznych – wadze, próbie (np. denar, grosz, talar, drachma);
- typ monety – obejmuje numizmaty opatrzone tym samym wyobrażeniem, z reguły zamyka się w jednej emisji
- odmiany monety – istnieją w obrębie typów, obejmują monety wybite tą samą parą stempli
- próba – zawartość czystego kruszcu w monecie
- renovatio monetae – stosowana już we wczesnym średniowieczu wymiana monety na nową na warunkach korzystnych dla pana menniczego
- pan menniczy - zleceniodawca emisji.
Nauki poboczne, które mają związek z numizmatyką i mogą pomóc w tej dziedzinie.
Egzonumia – nauka zajmująca się obiektami podobnymi do monet, lecz nie będących oficjalnymi środkami płatniczymi, takimi jak wszelkiego rodzaju żetony, czy medale.
Notafilia – nauka zajmująca się badaniem papierowych znaków pieniężnych i banknotów. Znaczny rozwój nastąpił w latach 20., gdy zaczęto emitować niemieckie serie notgeldów. Kiedy notafilia została wydzielona jako oddzielna gałąź w 1970, zaczęto wydawać specjalistyczne katalogi i opracowania banknotów.
Skrypofilistyka – nowa, rozpowszechniająca się w Europie od 1975 r. forma kolekcjonowania akcji i obligacji oraz innych giełdowych papierów wartościowych.
Każda pasja kolekcjonerska to kosztowne hobby, jednak niektóre rodzaje kolekcji jest wyjątkowo trudno zdobyć właśnie z uwagi na zawrotne ceny, jakie potrafią osiągać poszukiwane przedmioty. Do takiego rodzaju kolekcjonowania należy zaliczyć numizmatykę, czyli zbieranie monet.
Kolekcjonerem monet może zostać praktycznie każdy. Przygodę z numizmatyką najłatwiej jest zacząć od zbierania obiegówek. Obiegówki to monety, z którymi każdy styka się na co dzień. Każda państwowa mennica bije ich miliony, nosimy je w portfelach, płacimy nimi za zakupy czy usługi. Nie przedstawiają one wielkiej wartości, ich wartość nominalna jest często wyższa od wartości użytego do ich wyrobu stopu.
Budowanie kolekcji numizmatycznej to to, czym żyje większość numizmatyków. Praktycznie ilu numizmatyków tyle sposobów na budowę kolekcji.
1. Wybór tematu
2. Zakup literatury i pierwszych monet
3. Zakupy numizmatów i badanie ich historii (sposobów bicia, przeznaczenia etc.)
Zaangażowanie w kolekcjonowanie tych drobnych przedmiotów, które opuszczały mennice od czasów wynalezienia tego rodzaju środka płatniczego, rozwinęło się już w czasach renesansu, więc współcześni kolekcjonerzy kultywują zamiłowanie o bardzo długiej tradycji. Numizmatyka jest dobrym przykładem hobby, które może łączyć pokolenia: bywa, że klaser z zabytkowymi już w tej chwili monetami, które były w obiegu kilka dekad temu, dziedziczy się po starszym przodku z rodziny. Wówczas dokładanie kolejnych eksponatów staje się poniekąd obowiązkiem, a może nawet rozpalić zamiłowanie do poszukiwania monet, których w danej kolekcji dotychczas nie ma.
Wiele osób zbiera stare monety. To ciekawe hobby, dostarczające mnóstwa emocji, wynikających z poszukiwań, a następnie dołączania kolejnych egzemplarzy do swojej kolekcji. Jednak monety kolekcjonerskie wcale nie muszą być stare. Narodowy Bank Polski systematycznie wypuszcza egzemplarze, które są bardzo unikatowe. Ich wartość jest wyższa od tej widniejące na danej monecie. Wynika to z faktu, że produkty kolekcjonerskie wykonywane są z metali szlachetnych. Poza tym czasami uzupełnia się je innymi cennymi surowcami. Należy do nich chociażby bursztyn, czasami szkło bądź drewno. Monety kolekcjonerskie robi się ze srebra bądź złota. Ich zakup to inwestycja, ale również szansa posiadania unikatowych egzemplarzy. W przyszłości mogą okazać się jeszcze cenniejsze, choć niewielu kolekcjonerów w momencie nabywania myśli już o sprzedaży swojego skarbu. Takie monety są piękne i bardzo wartościowe.
Numizmatyka jest bardzo ciekawym hobby, jednocześnie bardzo czasochłonnym i kosztownym. Kolekcjonowanie monet wiążę się z tym, że trzeba też mieć liczne akcesoria, które nam pomogą w utrzymaniu kolekcji, oraz jej zabezpieczeniu. Między innymi : klasery, lupy, kapsle, płyny do czyszczenia monet a przede wszystkim fachowa literatura. Sam miałem przygodę z numizmatyką, jednak na duże nakłady finansowe tej pasji nie dałem się jakość bardzo pochłonąć. Jednak nie ukrywam, że jest to ciekawe i ma związek z historią. Dobrym zakończeniem tego wpisu będzie cytat amerykańskiego aktora Danny’ego Kaye :
"I znowu człowiek wydaje pieniądze, których nie ma, na rzeczy, których nie potrzebuje, by imponować ludziom, których nie lubi."
Bardzo ciekawie napisane. Jestem pod wielkim wrażaniem.
OdpowiedzUsuńDziękuje i pozdrawiam
UsuńSuper artykuł. Pozdrawiam serdecznie.
OdpowiedzUsuń